Prostaatkanker: nauwkeuriger opereren met beeldgeleide chirurgie
Dankzij de steun van het Radboud Oncologie Fonds konden onderzoekers van het Radboudumc en het CWZ-ziekenhuis een belangrijke stap zetten in de behandeling van prostaatkanker. De onderzoekers hebben aangetoond dat hun nieuwe aanpak goed werkt om prostaatkanker tijdens een operatie zichtbaar te maken met behulp van een klein beetje radioactiviteit. Dankzij deze techniek kunnen uitzaaiingen in de lymfeklieren nauwkeurig worden opgespoord en veilig verwijderd.
Hoe werkt het?
In deze studie hebben wetenschappers moleculen gebruikt die zich specifiek hechten aan prostaatkankercellen en die zichtbaar kunnen worden gemaakt met een klein beetje radioactiviteit. Voor de operatie krijgen patiënten een licht radioactieve stof ingespoten, die zich vervolgens ophoopt in de kankercellen. Tijdens de operatie kan de chirurg met een speciale detector de radioactiviteit, en dus de kankercellen, opsporen en vervolgens verwijderen. Deze methode maakt het mogelijk om gericht te opereren, waardoor gezond weefsel zoveel mogelijk gespaard blijft.
Op deze manier is aangetoond dat wetenschappers de chirurg tijdens de operatie konden wijzen op de lymfeklieruitzaaiingen die verwijderd moeten worden. Bij twintig patiënten zijn op deze manier tijdens de operatie lymfeklieren verwijderd, waarbij werd gekeken of de verwijderde lymfeklieren radioactief waren of niet. Uiteindelijk onderzocht de patholoog onder de microscoop of de klieren daadwerkelijk kankercellen bevatten.
Het bleek dat wij bij het overgrote deel van de klieren al tijdens de operatie konden voorspellen of een lymfeklier kankercellen bevatte of niet. Daarnaast toonden we aan dat onze nieuwe techniek veilig was en geen bijwerkingen had. Deze veelbelovende resultaten openen de weg naar grotere studies, waarmee we nog preciezer kunnen aantonen hoe goed de techniek werkt en of deze in de toekomst als standaardbehandeling kan worden ingezet voor patiënten met prostaatkanker.
Wat hebben de onderzoekers ontdekt?
Bij twintig patiënten met uitzaaiingen in de lymfeklieren is de techniek getest.
De resultaten zijn veelbelovend:
-
In 88% van de gevallen konden verdachte lymfeklieren succesvol worden verwijderd.
-
Van alle verwijderde klieren bleek 97% daadwerkelijk kankercellen te bevatten.
-
De behandeling bleek veilig en gaf geen bijwerkingen.
Deze cijfers laten zien dat beeldgeleide chirurgie niet alleen werkt, maar ook een veilige manier is om prostaatkanker beter te behandelen.
Wat betekent dit voor patiënten?
De techniek is nog in onderzoeksfase, maar de resultaten zijn hoopgevend. In de komende jaren wordt de methode verder onderzocht bij een grotere groep patiënten. Dan kan definitief worden vastgesteld hoe betrouwbaar de techniek is, en of zij geschikt is om standaard toe te passen bij prostaatkankeroperaties.
Als dat lukt, kan dit onderzoek leiden tot nauwkeurigere operaties, sneller herstel en mogelijk een betere overlevingskans voor mannen met prostaatkanker.
Kennis delen en samenwerking
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het internationale vakblad Journal of Nuclear Medicine (2024) en gepresenteerd op verschillende (inter)nationale congressen. Tijdens de open dag van het Radboudumc op 6 oktober 2024 konden bezoekers het onderzoek van dichtbij bekijken en vragen stellen aan de onderzoekers.
Dank aan de donateurs
Hoofdonderzoeker dr. Mark Rijpkema en zijn team spreken hun grote dank uit aan iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt:
“Zonder de steun van het Radboud Oncologie Fonds en Stichting Kanker Zien hadden we dit onderzoek niet kunnen uitvoeren. Jullie bijdrage helpt ons om behandelingen voor prostaatkanker veiliger en effectiever te maken.”
Onderzoeksteam (vlnr): Hoofdonderzoeker: dr. Mark Rijpkema, dr. Rik Somford, urology, CWZ, drs. Melline Schilham, medical imaging/urology, Radboudumc, dr. Michiel Sedelaar, urology, Radboudumc.
Publicatie: maart 2024
Publicatie:
Onderzoek: Radioguided lymph node dissection in oligometastatic prostate cancer patients (DETECT)
Publicatie: Journal of Nuclear Medicine, maart 2024, 65(3):423–429
Lees de publicatie op PubMed
