Liquid biomarkers; onderzoek naar vroege opsporing van kanker

Onderzoek naar liquid biomarkers van kanker voor precisie behandeling

Om een tumor te onderzoeken wordt er vaak een stukje tumor weggenomen (een biopt). Bij deze nieuwe methode wordt gekeken naar het DNA van de tumor dat in het bloed terecht is gekomen. Dit noemen we 'tumor-DNA in het bloed' of ook wel een 'liquid biopsy'. De analyse van tumor-DNA in het bloed van kankerpatiënten is een veelbelovende nieuwe test met verschillende klinische toepassingen. Het kan worden gebruikt voor het bepalen van een moleculair profiel en moleculaire mechanismen van resistentie. Ook is het inzetbaar om te bepalen of een aanvullende therapie nodig is en vroegtijdig te voorspellen of deze behandeling aanslaat. Deze techniek is nieuw, maar heeft zich al bewezen. In het Radboudumc wordt een framework van de centrale verzameling opgezet voor bloedsamples vanuit oncologische patiënten van de afdeling medische oncologie van het Radboudumc én de samenwerkende regionale ziekenhuizen. Hiermee hopen ze de basis te leggen voor de ontwikkeling van een uiterst gevoelige veelzijdig liquid biomarker voor de detectie en profilering van de allerkleinste DNA fragmenten van kanker.

Essentiele biobank, centrale verzameling

Een biobank is een verzameling van lichaamsmateriaal en gegevens van patiënten en/of gezonde vrijwilligers, die kan worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Dat lichaamsmateriaal kan van alles zijn, bijvoorbeeld bloed en weefsel. Wetenschappelijk onderzoekers gebruiken het lichaamsmateriaal en de gegevens om meer kennis te krijgen over het ontstaan en de behandeling van ziekten. Deze kennis kan helpen om betere diagnoses te stellen, ziekten te voorkomen, en ziekten te behandelen.

Validatie en implementatie vraagt om coördinatie

De biobank van het Radboudumc zal in de aankomende jaren gevuld moeten gaan worden met die tumortypes die nog niet getest zijn in voorgaande onderzoeken. Dit betreffen onder andere naast prostaatkanker, kanker van de blaas en urinewegen en melanomen ook speekselklierkanker, hoofdhalskanker, alvleesklierkanker, colorectaalkanker en ovariumcarcinomen. Gebleken is dat bij de coördinatie voor verzameling van bloed (ctDNA buizen) voldoende ondersteuning noodzakelijk is voor het breed en zorgvuldig verzamelen van ctDNA binnen de gehele afdeling medische oncologie. Deze centrale biobank zal gebruikt worden voor opslag van de ctDNA samples om te komen tot de validatie c.q. implementatie fase van ctDNA bloedtesten in de kliniek.

Omdat er geen mini tumordeeltje over het hoofd gezien mag worden
Ook voor de bovenstaande tumortypen wil men dat de ontwikkeling van de ctDNA test als een gevoelige biomarker voor detectie van (micro)metastasen de weg vindt naar de kliniek.

‘’Een liquid biomarker geeft ons een unieke kans om preciezere diagnoses te stellen en een betere behandeling in te zetten. Deze test is ook veel minder belastend voor de patiënt. Uit voorgaand onderzoek is de meerwaarde ctDNA detectie en profilering vanuit bloed en urine al verkregen bij andere tumortypen. We willen de toepassing in de praktijk stroomlijnen en versnellen, waardoor dit ingezet kan worden bij patiënten met prostaatkanker, kanker van de blaas en urinewegen maar ook bij speekselklierkanker, hoofdhalskanker, alvleesklierkanker, melanomen, colorectaalkanker en ovariumkanker’’

Wat betekent een donatie voor dit onderzoek?

Een donatie helpt het team om dit onderzoek verder te brengen. Als het lukt om tumoren te profileren met bloed en urine, dan hoeven patiënten minder vaak een biopt te ondergaan. Dat is veel prettiger!

Wat zijn de voordelen?

Minder ingrijpend: Geen operatie meer om een stukje tumor weg te halen.
Vaker testen mogelijk: Met een bloed- of urinetest kunnen artsen de tumor makkelijker en vaker controleren en de behandeling aanpassen als dat nodig is.
Persoonsgerichte behandeling: Door de informatie uit het bloed of de urine kunnen artsen nog beter bepalen welke behandeling het beste werkt voor die specifieke patiënt. Dit noemen we "persoonsgerichte behandeling".
Betere resultaten: Door deze betere en meer persoonlijke aanpak hopen de onderzoekers op meer genezingen en een beter behandeltraject voor patiënten met uitgezaaide kanker.

Kortom: Een donatie aan dit onderzoek helpt om kankeronderzoek minder belastend te maken voor patiënten en de behandelingen te verbeteren. Het is een belangrijke stap richting een toekomst waarin kankerbehandeling veel persoonlijker en effectiever is.

Hoofdonderzoekers:

Prof. dr. Carla M.L. van Herpen
en dr. Niven Mehra

Medeonderzoekers:

Dr. K. Bol
Dr. I. Desar
Dr. E. Gootjes
Dr. E. Kuip
Dr. P. Ottevanger
Dr. H. Westdorp

Help je mee dit grootscheepse en belangrijke project te realiseren?

Dat kan! Klik op de 'Doneren'-knop.
Wil je liever een donatie overmaken via ons rekeningnummer? Dat kan via NL34RABO 033 00 00 039 o.v.v. KP307730

N.B. Dit project betreft een vervolgaanvraag van het BULLSEYE project. Het project met uitbreiding van de bepaling van circulerend tumor DNA (ctDNA) voor álle patiënten met kanker van de medische oncologie Radboudumc.