Meer mensen leven langer met uitgezaaide kanker, maar niet iedereen profiteert

Steeds meer mensen met primair uitgezaaide kanker leven langer dan voorheen. Uit nieuwe cijfers van IKNL blijkt dat 21% van deze patiënten drie jaar na de diagnose nog in leven is. Vijf jaar eerder was dat nog 17%. De stijging komt vooral door nieuwe behandelingen zoals doelgerichte therapie en immunotherapie.

Toch blijft de realiteit hard: de helft van de patiënten met uitgezaaide kanker overlijdt nog altijd binnen zeven maanden na de diagnose. Bij één op de vijf mensen met kanker is de ziekte al uitgezaaid op het moment dat de diagnose wordt gesteld. De impact op patiënten en hun naasten is groot. Daarom is het belangrijk dat palliatieve zorg vanaf het begin wordt ingezet.

Kleine vooruitgang, grote verschillen

In vijftien jaar tijd is de gemiddelde overlevingstijd iets toegenomen. Waar patiënten met primair uitgezaaide kanker in 2004–2008 nog ongeveer vijf maanden leefden na de diagnose, is dat in 2019–2023 opgelopen tot zeven maanden. Bij één op de vijf kankerpatiënten is de ziekte al uitgezaaid bij de diagnose. Dat zijn ongeveer 22.000 mensen per jaar.

Nieuwe behandelingen, zoals doelgerichte therapie en immuuntherapie, bieden niet alleen extra tijd, aldus IKNL, maar ook een betere kwaliteit van leven. De overlevingskansen verschillen sterk per kankersoort. Patiënten met prostaat- en borstkanker leven gemiddeld het langst, terwijl bij alvleesklierkanker de ziekte het vaakst al is uitgezaaid bij diagnose. De grootste verbeteringen in de driejaars-overleving zien we bij melanoom, nierkanker, prostaatkanker en longkanker.

De cijfers tonen aan dat er vooruitgang is, maar ook dat die ongelijk verdeeld is. Juist daarom blijft onderzoek naar nieuwe behandelstrategieën en persoonlijke zorg zo belangrijk. Meer mensen moeten kunnen profiteren van de ontwikkelingen in de behandeling van kanker.

Maak behandelwensen en behandelgrenzen vroeg bespreekbaar

Het IKNL concludeert ook dat een kwart van alle patiënten met uitzaaiingen in de laatste periode voor het overlijden zorg kreeg die niet passend was. Het gaat dan om zorg in de laatste maand van het leven die weinig zin meer heeft, zoals ziekenhuisopnames, chemotherapie en bezoeken aan de spoedeisende hulp.

Volgens het IKNL komt dit doordat zorg die eerst passend was, later meer nadelen dan voordelen heeft. Veel patiënten geven aan dat zij liever kiezen voor kwaliteit van leven dan voor eindeloos doorbehandelen.

Waarom dit ertoe doet

De cijfers onderstrepen het belang van onderzoek en betere zorg voor mensen met uitgezaaide kanker. Binnen het Radboudumc werken onderzoekers, artsen en verpleegkundigen samen aan innovatieve behandelingen en integrale zorg, met oog voor kwaliteit van leven.

Het Radboud Oncologie Fonds maakt dit onderzoek mede mogelijk. Dankzij donaties kunnen onderzoekers blijven werken aan behandelingen die de overleving én kwaliteit van leven verbeteren.