Kan een bloedtest duidelijk maken hoe goed een kanker­behandeling werkt?

Resultaat uit onderzoek

Stel je voor dat een bloedtest kan vertellen hoe goed een kankerbehandeling werkt of duidelijk kan maken of er na een operatie nog een extra behandeling nodig is. Dit kan met circulerend tumor-DNA (ctDNA).

Wat is ctDNA?
CtDNA zijn kleine stukjes DNA van tumorcellen in het bloed. Door deze te analyseren, krijgen artsen belangrijke informatie over de tumor en hoe deze het beste kan worden behandeld. Met ctDNA kunnen artsen bepalen of een aanvullende behandeling na een operatie nodig is en vroeg voorspellen of een behandeling effectief is. Dit is al succesvol gebleken bij bijvoorbeeld longkanker. Een bloedafname kan een invasieve biopsie vervangen. Voor veel patiënten is dat een opluchting omdat een bloedafname veel minder belastend is.

Onderzoek en resultaten
Dankzij financiering van Bergh in het Zadel konden onderzoekers bij 56 patiënten met uitgezaaid urineweg­kanker een ctDNA-test uitvoeren. Ze vonden ctDNA in 37 van de 40 patiënten (92%). Daarnaast blijkt dat ctDNA een goede, vroege voorspeller is van hoe goed een behandeling werkt. Bij patiënten die niet lang reageerden op immunotherapie, steeg het ctDNA na 3-6 weken. Bij patiënten met een langdurige respons, nam het ctDNA juist af. Als het ctDNA in de eerste 6 weken steeg, hadden patiënten een veel kortere overlevingstijd.

Toekomst van ctDNA
Op dit moment wordt ctDNA al gebruikt voor melanomen. Er zijn vervolgonderzoeken gepland om de test ook voor prostaat- en urinewegkanker te implementeren. Het doel is om ctDNA-testen voor meer kankersoorten te gebruiken binnen de afdeling Medische Oncologie van het Radboudumc. Dankzij verdere financiering van Bergh in het Zadel kan worden gewerkt aan de ontwikkeling van een systeem om de ctDNA-test bij meer soorten tumoren te testen en in ziekenhuizen te gebruiken. Dit biedt nieuwe hoop en mogelijkheden voor kankerpatiënten.

Circulerend tumor-DNA brengt een ­toekomst dichterbij waarin kankerbehandelingen persoonlijker en minder ingrijpend zijn.