Het is al langer bekend dat mensen met een laag inkomen gemiddeld korter leven en eerder gezondheidsproblemen ervaren dan mensen met een hoog inkomen. Dit geldt ook voor het risico op kanker. Dat blijkt uit een recente studie van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). In dit eerste deel van een drieluik werd specifiek gekeken naar de relatie tussen inkomen en het voorkomen van kanker, maar ook het stadium waarin kanker wordt vastgesteld.

Risico op kanker

De meer dodelijke vormen van kanker zoals zoals longkanker, leverkanker, maagkanker, hoofd-halskanker en primaire tumor onbekend (PTO) treffen aanzienlijk vaker mensen met een lagere sociaal-economisch status. Mensen met een laag inkomen of een lagere opleiding roken vaker, bewegen minder en hebben vaker overgewicht.

Het grootste verschil tussen inkomensgroepen werd waargenomen bij leverkanker, gevolgd door maagkanker, primaire tumor onbekend, hoofd-halskanker en longkanker. Die laatste komt twee tot drie keer vaker voor bij mannen in de laagste inkomensgroep. Van hen is bekend dat zij het meest roken van alle Nederlanders.

Aan de andere kant komen kankers zoals huidkanker, borstkanker, prostaatkanker en zaadbalkanker vaker voor bij hogere inkomensgroepen. Huidtumoren, zoals bijvoorbeeld melanomen, komen juist twee keer vaker voor bij mensen met hogere inkomens. Blootstelling aan de zon is groter dan bij de lagere inkomensgroepen doordat zonvakanties eerder in trek waren bij mensen met meer geld.

Stadium van kanker

Het stadium waarin kanker wordt ontdekt, is over het algemeen vergelijkbaar tussen inkomensgroepen, maar patiënten uit hogere inkomensgroepen hebben vaak een gunstiger stadium bij diagnose. Toch zijn mensen met een hoger inkomen er wel vaker eerder bij als het gaat om kankersoorten die ook via bevolkingsonderzoeken worden opgespoord (darmkanker, borstkanker, baarmoederhalskanker). Ze nemen vaker aan de programma’s deel. Daarnaast doen zij ook sneller aan preventie via het HPV-vaccin (de prik tegen baarmoederhalskanker, kanker aan mond- en keelholte, de vagina, schaamlippen, de anus en de penis). Hierdoor wordt hun kans op het ontwikkelen van kanker verlaagd of de ziekte wordt eerder ontdekt met betere behandelingsmogelijkheden als gevolg.

Gezonde leefstijl en bestaanszekerheid verhogen

Het IKNL roept op tot overheidsinvesteringen in beleid dat gezondheidsverschillen verkleint en benadrukt de aandacht voor preventie. Daarnaast zou de bestaanszekerheid voor kwetsbare groepen moeten worden verhoogd. Ook worden mensen aangemoedigd een gezonde levensstijl te volgen en deel te nemen aan screenings en vaccinatieprogramma’s.

Lees hier de hele publicatie van het IKNL over het verband tussen inkomen en kankerdiagnoses