Informatie

Hoofdonderzoeker/aanvrager: Dr. Anne van Altena
Mede-onderzoekers: dr. Theodoor E. Nieboer

Over het ontstaan van eierstokkanker is weinig bekend. Lange tijd wisten we niet hoe en waar eierstokkanker ontstond en werd er relatief weinig onderzoek gedaan naar de oorsprong van de ziekte. Onderzoek naar endometriose, een chronische ziekte waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies zich bevindt buiten de baarmoederholte, geeft mogelijk meer opheldering.

Hoewel gelukkig veruit de meeste vrouwen met endometriose geen eierstokkanker ontwikkelen, is er mogelijk wél een relatie tussen de twee ziektes. Dr. Anne Altena: ‘Wij willen onderzoeken wélke relatie’.

In Nederland krijgen elk jaar 1400 vrouwen de diagnose eierstokkanker en ongeveer 1000 vrouwen sterven aan deze ziekte. Deze hoge sterfte komt doordat eierstokkanker meestal pas wordt vastgesteld in een laat stadium. Eerder hebben vrouwen geen specifieke klachten. De ziekte is dan vaak niet meer goed te behandelen en blijft terugkomen, waardoor vrouwen er uiteindelijk aan overlijden. Daardoor staat eierstokkanker ook wel bekend als de stille sluipmoordenaar. Het is een vreselijke situatie voor patiënten, maar voor gynaecologen ook heel frustrerend omdat ze er vrijwel altijd te laat bij zijn. Dus is het van belang te begrijpen waarom sommige vrouwen deze ziekte krijgen en hoe we dit in een vroeg stadium kunnen voorkomen.

‘We weten dat er een relatie is, waardoor we vrouwen mogelijk eerder kunnen helpen, maar wát die relatie precies is nog niet. Terwijl we met deze kennis vrouwenlevens kunnen redden. Daarom is dit onderzoek zo van levensbelang!’

Moeten we vrouwen met endometriose beter in de gaten houden?
Endometriose wordt al langer in verband gebracht met het ontstaan van eierstokkanker. Ongeveer 5% van de vrouwen onder de 50 jaar heeft endometriose. Dit betekent dat er slijmvlies lijkend op de binnenste laag van de baarmoeder (het endometrium) ook gevonden wordt buiten de baarmoeder. Hoewel dit een goedaardige aandoening is, kan dit tot veel problemen leiden. Vrouwen hebben vaak (cyclische) buikpijnklachten en kunnen verminderd vruchtbaar zijn.

Is er bewijs wat ons vermoeden bevestigt?
Het weinige onderzoek op dit gebied laat zien dat als endometriosepatiënten eierstokkanker krijgen, dit vaker een bepaald type eierstokkanker is. Verder weten we dat endometriose er onder de microscoop verschillend uit ziet. Bepaalde afwijkingen in endometriose kunnen een  mogelijk voorloper van eierstokkanker zijn. Wij willen hier op drie onderdelen meer onderzoek naar doen:

  • we hebben studies gedaan naar de relatie tussen endometriose en kanker op basis van de landelijke Pathologie database (PALGA) en de kankerregistratie,
  • onderzoek naar eigen patiënten waar we bij een grote groep endometriosepatiënten kijken naar hoe endometriose ontdekt werd, hoe het behandeld werd en de relatie met het ontwikkelen van eierstokkanker,
  • en onderzoek naar het lichaamsmateriaal van patiënten om te proberen om voorloper afwijkingen aan te tonen.

Dit doen we door samen te werken met Eindhoven en Maastricht, en andere grotere endometrioseziekenhuizen in Zuidoost-Nederland.

Kunnen we vrouwen beter beschermen en sterfte verminderen?
Op deze manier hopen we aan te tonen welke endometriosepatiënten een verhoogd risico hebben om later eierstokkanker te krijgen. Met de pathologen willen we komen tot een beter onderzoek van het endometrioseweefsel om voorloper afwijkingen op te sporen. Aangezien we eierstokkanker niet goed kunnen behandelen, moeten we ook onderzoeken of we risicopatiënten kunnen beschermen door bijvoorbeeld een uitgebreidere operatie te doen voor de endometriose of eventueel een screeningsprogramma moeten opstellen voor vrouwen met endometriose. Het uiteindelijke doel is om de sterfte ten gevolge van endometriose-gerelateerde eierstokkanker sterk te verminderen.

Helpt u mee dit onderzoek te financieren?

Dat kan. Klik op de ‘Doneer’-knop of stort via rekeningnummer NL34RABO 033 00 00 039 o.v.v. ROF1820