‘Ik ben uitbehandeld, wat nu?’ en heel veel andere vragen tijdens publiekslezing op Wereldkankerdag
Waarom word je niet vanaf je 50ste regelmatig preventief gescand op kanker? Waar vind ik een overzicht van alle experimentele behandelingen? Vragen, heel veel vragen bij de publiekslezing over kanker, georganiseerd door het Radboudumc en De Gelderlander. En ook veel antwoorden, gelukkig.
,,Het beeld bij kanker is nu veelal: het overkomt je en dan kom je in de ellende terecht. Maar deze bijeenkomst stemt ons hoopvol’’, zegt Johan van Meegen (75) uit Elst bij een glaasje sap. Zijn vrouw Lida (74) knikt: ,,Nieuwe vaccins tegen kanker zijn een hoopvolle ontwikkeling.”
Ze hebben deze zondagmiddag – op Wereldkankerdag – een publiekslezing bijgewoond over deze ziekte, georganiseerd door het Radboudumc en De Gelderlander. In een volle Nijmeegse collegezaal luisteren zo’n driehonderd veelal oudere belangstellenden naar het onderzoek van de internationaal bekroonde hoogleraar Carl Figdor, naar de mogelijkheden voor een nieuw vaccin tegen kanker.
Gezond leven
Maar er is ook veel ruimte voor vragen van het publiek aan een panel van deskundigen, vooraf ingezonden naar de krant of live gesteld. Zo vraagt een lezer zich af of het wel zo verstandig is om extra gezond te gaan leven als je kanker hebt, want daar krijgen de woekerende kankercellen toch ook extra energie van?
Dat klopt, zegt medisch oncoloog Carla van Herpen, maar dat effect is vaak klein en hangt bovendien af van het type kanker. ,,Gezond eten en veel bewegen draagt altijd bij aan je zo goed mogelijk voelen en dat is belangrijk.” Pas wel op met supplementen. Als je veel anti-oxidanten inneemt, dan kan dat een effect hebben bij bestralingen.
Waarom wordt er geen bevolkingsonderzoek gehouden voor veel meer vormen van kanker, zoals nu voor borst-, darm- en baarmoederhalskanker, wil iemand anders weten. Bijvoorbeeld elke twee jaar een preventieve scan. ,,Commerciële bedrijven bieden dat soort scans aan. Maar als je scant, vind je bijna altijd wel wat”, zegt radiotherapeut Heidi Rütten. Ook zaken waarvan achteraf blijkt dat behandeling niet nodig was. ,,Bovendien word je bij elke scan aan straling blootgesteld. Als je dat elke twee jaar doet, dan zou dat zelfs kanker kunnen veroorzaken.”
Met kanker krijgt bijna iedereen vroeg of laat te maken. Omdat je het zelf krijgt – dit overkomt een op de drie mensen – of de mensen om je heen. Elk jaar komen er in Nederland 128.000 nieuwe patiënten bij. Een aantal dat groeit naar 200.000 in 2040 door de groeiende vergrijzing, legt epidemioloog Bart Kiemeney aan de aanwezigen uit. Maar er is ook goed nieuws: anders dan veel mensen denken, neemt het risico om kanker te krijgen niet toe, dat daalt zelfs licht. En kanker is steeds minder dodelijk.
Kanker opsporen door je adem
En dankzij wetenschappelijk onderzoek wordt de behandeling ook steeds minder ingrijpend voor patiënten. En doen zich nieuwe mogelijkheden voor. Zo kun je aan je adem ‘ruiken’ dat je bepaalde ziektes hebt, ook sommige kankersoorten. Kunnen we dan niet aan de genen zien of je ooit kanker krijgt? ,,Dat zal in de toekomst zeker mogelijk zijn’’, verwacht chirurg Marion van der Kolk. Al zitten daar wel ethische vragen aan. ,,Wil je op je twintigste weten dat je veertig jaar later heel erg ziek wordt?”
Meerdere toeschouwers willen weten hoe ze erachter kunnen komen welke experimentele behandelingen er allemaal zijn. Het zou fijn zijn als er een overzicht is. Dat is er ook, op de website clinicaltrials.gov staan ze allemaal genoemd. Maar voor de leek is het niet eenvoudig daar wegwijs uit worden, waarschuwt Van Herpen. ,,Je kunt dat echt het beste met je behandelaar bespreken.”
Maar dat is niet altijd makkelijk, zegt na afloop een 37-jarige vrouw. Haar moeder heeft longkanker, met uitzaaiingen. Experimentele behandelingen of een second opinion, de behandelend arts staat er niet heel erg voor open. ,,Misschien is dat het verschil tussen een academisch ziekenhuis als het Radboudumc en het algemeen ziekenhuis waar mijn moeder wordt behandeld. Maar we zullen eens op die site gaan kijken.”
Haar oom (68), die ook is meegekomen, heeft uitgezaaide darmkanker. Zijn behandeling is gestopt. ,,Ik heb hier gehoord over immuuntherapie. Ik heb daar nu een beter beeld bij. Wie weet kan dat mij nog helpen.”
Artikel uit De Gelderlander 5 januari 2024
