Patiënten krijgen meer duidelijkheid en kunnen gerichter behandeld worden

Het vroeg vinden van uitzaaiingen heeft grote invloed op de prognose en behandeling van kanker. Een krachtige MRI-scanner en een nieuw contrastmiddel spoort uitzaaiingen van prostaatkanker in lymfeklieren eerder op. Dat blijkt uit onderzoek van het Radboudumc.

Bij kanker is het cruciaal om te weten of de ziekte uitgezaaid is of niet. Het bepaalt de prognose en de behandeling. Een nieuwe aanpak brengt hele kleine uitzaaiingen in lymfeklieren bij patiënten met prostaatkanker in beeld. Daarmee is uitgezaaid prostaatkanker eerder aan te tonen. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd bij twintig patiënten onder leiding van hoogleraar Biomedische Magnetische Resonantie Tom Scheenen van het Radboudumc.

Uitzaaiingen van één millimeter in beeld

Scheenen legt de nieuwe aanpak uit: ‘We combineren voor de eerste keer twee recent ontwikkelde technieken: een MRI-scan van de onderbuik op een scanner met een magnetische veldsterkte van zeven Tesla en het gebruik van magnetische ijzeroxide-nanodeeltjes als contrastmiddel. Door de hoge veldsterkte – normale scanners gebruiken anderhalf tot drie Tesla – is het MRI-beeld veel scherper. De ijzeroxide-deeltjes stapelen zich op in normale lymfeklieren en dempen daar het MRI-signaal. In kliertjes met uitzaaiingen vindt die stapeling niet plaats, waardoor het MRI-signaal sterk blijft. Hierdoor kunnen we de verdachte lymfeklieren onderscheiden van normale lymfeklieren. Met de combinatie van dit contrastmiddel en de krachtige scanner kunnen we uitzaaiingen opsporen van maar één millimeter groot. Er is geen enkele andere techniek die dat kan, met de gangbare methodes ligt dit rond de vijf millimeter.’

Technisch uitdagend

Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de universiteit Duisburg-Essen, waar de geavanceerde scanner staat in het Erwin L. Hahn instituut voor MRI. Deze scanner wordt doorgaans gebruikt voor scans van het hoofd en van ledematen. Scannen van de onderbuik, waar de prostaat en omliggende lymfeklieren zich bevinden, was technisch zeer uitdagend. Scheenen: ‘Dat hebben we samen met onze Duitse collega’s opgelost. Het contrastmiddel is ook uniek. Het is nog niet goedgekeurd voor gangbare diagnostiek, maar we kunnen het al wel gebruiken bij specifieke patiënten in klinisch onderzoek.’

Eerder en gerichter bestralen

Wat betekent dit voor de patiënt? ‘We kunnen deze mannen meer duidelijkheid geven over hun ziektebeloop en ze eerder en gerichter behandelen’, vertelt radioloog Ansje Fortuin, eerste auteur op de publicatie. ‘Bij uitgezaaide kanker volstaat alleen het verwijderen van de prostaat niet. Bovendien is dit een belastende operatie. Bestralen is dan een betere optie. Met deze krachtige MRI scanner en het ijzeroxide contrastmiddel stellen we eerder vast of er uitzaaiingen in de lymfeklieren zijn en waar ze precies zitten. Radiotherapeuten nemen deze informatie mee in het bestralingsplan en bestralen deze klieren heel gericht. Hierdoor krijgt de patiënt een op hem toegespitste behandeling.’

Ook bij andere soorten kanker

In de toekomst is deze nieuwe aanpak mogelijk ook toepasbaar bij andere soorten kanker, zo loopt er al onderzoek naar slokdarm-, pancreas- en hoofd/hals-tumoren. 

Door Matthijs Kox, Senior Researcher IC Radboudumc

‘Diagnostiek en behandeling: de toekomst in beeld’.

Na de succesvolle editie van vorig jaar werd woensdag 30 november j.l.j voor de tweede keer het Symposium Prostaatkanker georganiseerd. Het thema van de bijeenkomst was: ‘Diagnostiek en behandeling: de toekomst in beeld’. De ontwikkelingen in de diagnostiek en behandeling van ­prostaatkanker staan gelukkig niet stil. Helaas is niet altijd betrouwbare ­informatie hierover te vinden die ook begrijpelijk is voor patiënten. Daarvoor was dit patiënt symposium opgezet. Hier stonden we volop stil bij nieuwe inzichten in de biologie, diagnostiek en behandeling van prostaatkanker. Verschillende specialisten uit het veld belichtten de ­nieuwste ­inzichten. Uiteraard was er ook volop ruimte voor uw inbreng en ­discussie.

Prompt een snor

Het symposium werd als afsluiting van de actie ‘Prompt een snor‘ gehouden. November is traditiegetrouw de maand waarin artsen, onderzoekers en andere actievoerders hun snor laten staan om geld op te halen voor het onderzoek naar prostaatkanker. Na afloop van het symposium was een speciaal afscheermoment gecreëerd waar een professionele barbier de mannen vakkundig van hun snor verloste.

Wij willen alle sprekers hierbij bedanken voor hun professionele inbreng en enthousiasme! Dankzij jullie is het symposium zeer succesvol geweest. Hieronder treft u van alle sprekers de videoregistratie en de presentatie.


Dr. Michiel Sedelaar

Download hier de presentatie


Dr. Robert Jan Smeenk

Download hier de presentatie


Prof. Dr. James Nagarajah

Download hier de presentatie


José Theunissen en Dr. Inge van Oort

Download hier de presentatie


Dr. Niven Mehra

Download hier de presentatie


Drs. Iris Kloots

Download hier de presentatie


Dr. Peter Slootbeek

Download hier de presentatie


‘Onze aanpak voorkomt jaarlijks een prostaatbiopsie bij 1 miljoen mannen’

24 november 2022

Na 41 jaar neemt radioloog Jelle Barentsz, hoogleraar Functionele beeldvorming, afscheid van het Radboudumc. Hij geldt wereldwijd als specialist op het gebied van prostaatkanker- en lymfeklierkankerdiagnostiek. Mede door zijn werk is er een nieuwe richtlijn vastgesteld voor MRI’s van de prostaat.

Waar ben je, terugblikkend, het meest trots op? 
‘Binnen tien jaar heb ik ervoor gezorgd dat er een wereldwijde standaard richtlijn voor prostaat-MRI werd ingevoerd. Vroeger werd bij de verdenking van prostaatkanker als eerste een biopt genomen. Maar mijn team en ik hebben de prostaat-MRI verbeterd en gestandaardiseerd, zodat je veel beter de agressieve prostaatkankers kunt ontdekken. Onze aanpak bespaart nu bij een groot deel van deze patiëntengroep stress, pijn en kans op complicaties. In Nederland wordt hierdoor bij 20.000 mannen per jaar prostaatbiopsie voorkomen en wereldwijd bij 1 miljoen mannen. Ook voorkomt het jaarlijks nog eens zo’n 125.000 onnodige prostaatoperaties.’

Wat zijn de ontwikkelingen op het gebied van lymfeklierkankerdiagnostiek? 
‘We ontwikkelden nano-MRI. Met een ijzerhoudende contrastvloeistof kun je heel kleine uitzaaiingen in de lymfeklieren aantonen. De in Amerika bedachte techniek werd ondanks miljoeneninvesteringen als mislukt beschouwd, maar we hebben met het Radboudumc alle informatie en rechten opgekocht. De contrastvloeistof wordt waarschijnlijk binnen twee jaar goedgekeurd door de European Medical Association. We brengen uitzaaiingen van minder dan 2 millimeter in beeld: geen andere techniek kan dat. Als je deze kleine uitzaaiingen kunt zien en lokaliseren, kun je ze eerder, gerichter en daarmee beter bestrijden. Ook kunnen we met nano-MRI stukjes “actieve” aderverkalking ontdekken die gaan loslaten, zodat we tijdig met antistollingsmiddelen kunnen beginnen en actieve gebieden van degeneratieve hersenziekten zoals multipele sclerose visualiseren.’

Was het moeilijk om richtlijnen rondom prostaatkankerdiagnostiek aan te passen?
‘Ik heb flink lopen duwen en trekken om mensen wakker te schudden, om duidelijk te maken dat het anders moest. Na verloop van jaren kreeg ik daarvoor wel de credits. Zo ontving ik als eerste niet-uroloog de prestigieuze EAU Innovators in Urology Award. En de afgelopen jaren mocht ik nog meer prijzen en eervolle benoemingen aanvaarden. Mijn publicaties over de prostaat-MRI standaard en nano-MRI staan in de top van meest geciteerde wetenschappelijke artikelen. En radiologie van het Radboudumc is binnen dit vakgebied de onbetwiste nummer 1 van de wereld, terwijl we als umc op de algemene wereldranglijst vierde staan.’ 

Op 24 november is je afscheidssymposium. Wat zijn je plannen daarna?
‘We kunnen de zorg goedkoper maken, want veel zorggelden gaan naar onnodige behandelingen in plaats van naar kosteneffectieve diagnostiek. Daar gaan we het tijdens het symposium over hebben. Na mijn afscheid ga ik door als adviseur. Verder krijg ik meer tijd voor hobby’s zoals fotografie. Ja, ook weer beeldvorming. Ik hoop dat mensen van mijn foto’s genieten. Ik neem het serieus, probeer me ook wel te onderscheiden.’  

Heb je nog een laatste opmerking? 
‘Aan alle mannen wil ik zeggen: ‘Praat niet te laat over je prostaat!’’

Zet al je navigatie-skills in en win een origineel ‘Blue Race Jacket’

Op zaterdag 19 november wordt een speciale rally georganiseerd die in het teken staat van onderzoek naar prostaatkanker. In november maken de bevlogen artsen en onderzoekers van het Radboudumc en CWZ in Nijmegen én het Catharina ziekenhuis in Eindhoven zich sterk voor onderzoek naar prostaatkanker. Ieder jaar staat een specifiek onderzoek centraal en dit jaar ligt de focus op het onderzoek ‘DNA als leidraad om snelle terugkeer te voorkomen’.

Hoe werkt het?

Wij ontvangen je graag om 13.00 uur in Nidum te Grave. Om 13.30 uur zal de eerste equipe starten. Vervolgens start iedere minuut een nieuwe equipe om een route te volgen over de mooiste wegen en langs schitterende locaties. Onderweg zijn punten te verdienen door opdrachten uit te voeren en vragen te beantwoorden.

Uitgangspunt is dat je enthousiast aan de start verschijnt met een bijzondere auto. In het kader van duurzaamheid zijn elektrische auto’s ook van harte welkom.

Een equipe bestaat uit 2 personen (bestuurder en navigator). Er wordt gereden met behulp van een app. Een smartphone is dus vereist. Ook deelnemers die geen ervaring hebben met rallyrijden kunnen de juiste route volgen. Zet al je navigatie skills in, pak je punten en win een origineel en exclusief ‘Blue Race Jacket’.

We zullen finishen bij Landgoed Brakkesteyn in Nijmegen. Daar staat een heerlijke winter BBQ op ons te wachten en zal er een veiling zijn met zéér bijzondere en exclusieve veilingitems. Er is mogelijkheid om je netwerk uit te breiden en er is een meet & greet mogelijk met verschillende specialisten op gebied van prostaatkanker.

Mogen we jou ontvangen? 
Je kunt deelnemen door je team aan te melden via onderstaande button. Kosten voor deelname zijn € 350,00 per equipe. 

Wij zien je graag aan de start van deze uitdagende rally op 19 november!

Team Prompt een snor

dr. Niven Mehra en dr. Michiel Sedelaar, Radboudumc Nijmegen
dr. Rik Somford, CWZ Nijmegen
dr. Erik Vrijhof, Catharina Ziekenhuis Eindhoven
drs. Marieke Kokkeler, Karin Derksen – Bens, Annemiek Melchers, Radboud ­Oncologie Fonds Nijmegen

Gerelateerd project

Vraag je ook aandacht voor onderzoek naar prostaatkanker?

Het is bijna november, en dat wil zeggen dat ‘Prompt-een-snor’-maand bijna aanbreekt. Artsen, onderzoekers en anderen die deze maand hun snor laten staan, vragen aandacht voor onderzoek naar prostaatkanker. Doe je mee? (En, kun je geen snor laten staan, dan kun je natuurlijk ook op een andere manier meedoen met deze actie.)

Dit jaar richt de Prompt-een-snor-actie zich op DNA-onderzoek. Met een uiterst gevoelige DNA-test bij 50 patiënten hopen artsen sporen van prostaatkanker vroeg te herkennen, zodat ze op tijd genezende operaties kunnen uitvoeren. Helaas blijkt dat bij ongeveer 50 procent van de hoog-risicopatiënten met gelokaliseerde prostaatkanker de ziekte snel terug kan keren met uitzaaiingen.
Radboudumc-oncoloog Niven Mehra: ‘Deze patiënten zijn op dat moment niet meer te genezen. We denken dat we met een betere patiënt selectie de meerwaarde kunnen aantonen van een aanvullende behandeling. Met deze gevoelige test denken we kort na de operatie bij sommige mannen kanker-specifieke afwijkingen aan te kunnen tonen. We willen weten of het waarnemen van de testuitslag dan ook samenhangt met de uiteindelijk terugkeer van ziekte. Dat zou dan kunnen leiden tot een aanvullende behandeling bij deze patiëntengroep.’

Hoe kun je meedoen?

Niven: ‘Elke patiënt die overlijdt aan prostaatkanker blijft er een teveel. De laatste jaren is er gelukkig onderzoek verricht die een betere behandeling en uitkomsten mogelijk maakt, maar vooruitgang is alleen mogelijk met aandacht voor deze ziekte. Daarom daag ik alle mannen uit hun snor één maand te laten staan, en samen actie te voeren voor ‘Prompt-een-snor’. Vorige jaren kreeg ik vooral veel positieve reacties. Dat gaf mij de gelegenheid om uitleg te geven over de achtergrond van mijn mooie volle snor.’

Wil je ook je snor laten staan en geld inzamelen voor onderzoek naar prostaatkanker? Of wil je op een andere manier in actie komen? Maak dan je eigen actie aan, via de website www.prompteensnor.nl.
Hier vind je ook aanvullende informatie.

Afscheren na het symposium

Op 30 november vindt er een symposium over prostaatkanker plaats om 14.00 uur in het auditorium van het Experience Center. Aan het eind vindt een gezamenlijk afscheermoment plaats. Alle snorrendragers worden uitgenodigd om dan gezamenlijk hun snor af te scheren.

Hier vind je de uitnodiging voor het symposium, inclusief de aanmeldlink.

‘Diagnostiek en behandeling:
de toekomst in beeld’

Vanwege grote interesse in het bijwonen van het symposium zijn er helaas geen plekken meer beschikbaar. Wilt u op de wachtlijst geplaatst worden, stuur dan een mail naar info@radboudoncologiefonds.nl met uw gegevens. Mocht er plaats vrijkomen dan nemen wij hierover contact met u op.


Woensdag 30 november a.s. zal het Symposium Prostaatkanker plaatsvinden in het Auditorium van het Radboudumc. De ontwikkelingen in de diagnostiek en behandeling van ­prostaatkanker staan gelukkig niet stil.

Na afloop van het symposium zal een gezamenlijk afscheermoment zijn waarbij alle snorren die in de maand november zijn gegroeid voor de actie ‘Prompt-een-snor’ door een professionele barber worden afgeschoren. Ook meedoen met deze actie? Maak jouw snorrenactie aan via www.prompteensnor.nl.

Programma

Welkom
Dr. Michiel SedelaarNieuwe inzichten in diagnostiek en precisie  behandeling van gelokaliseerd prostaatkanker
Dr. Robert-Jan SmeenkRadiotherapie bij prostaatkanker
Dr. Inge van Oort – Jose TheunissenBotgezondheid
Prof. Dr. James Nagarajah Dr. Harm WestdorpPSMA-radioligand therapie
Dr. Niven MehraNieuwe ontwikkelingen systeemtherapie
Pauze
Drs. Iris Kloots Moleculaire diagnostiek prostaatkanker
Dr. Jolique van IpenburgProstaatkanker in beeld
Drs. Peter Slootbeek Onderzoek in het Radboudumc
Drs. Marieke KokkelerPrompt een Snor 2022
Afsluiting met hapje en drankje

Aanmelden
Wilt u aanwezig zijn bij het Symposium dan kunt u zich aanmelden via onderstaande button. Een week voorafgaand aan het symposium ontvangt u nadere informatie van ons.

Eerste studie wereldwijd met Lutetium-PSMA in vroeg stadium van ziekte

7 september 2022

Een eiwit op het oppervlak van prostaatkankercellen is een aangrijpingspunt voor een eerdere en veiligere behandeling van prostaatkanker. Dat is een van de conclusies uit het proefschrift van Bastiaan Privé van het Radboudumc. Hij onderzocht de effectiviteit en toxiciteit van deze therapie, en de bruikbaarheid van dit eiwit bij de beeldvorming.

De prostaat is een orgaan dat zich bij mannen onder de blaas bevindt en een belangrijke rol speelt in de voortplanting. Prostaatkanker vormt de tweede oorzaak voor sterfte door kanker in de Westerse wereld bij mannen. In Nederland overlijden jaarlijks 2800 mannen aan de gevolgen van deze ziekte. De behandeling van prostaatkanker is momenteel gestoeld op het verwijderen of bestralen van de prostaat. Helaas komt bij veel patiënten daarna de kanker terug, waardoor zij afhankelijk zijn van immuun-, chemo- of hormoontherapie. Er zijn daarom nieuwe behandelopties nodig die de levensverwachting van mensen met prostaatkanker kunnen verbeteren.

Nieuwe therapie

Een van de aangrijpingspunten in de zoektocht naar een betere opsporing en behandeling van prostaatkanker is PSMA, een eiwit op het celoppervlak van prostaatkankercellen. Dat maakt het een geschikt doelwit voor nieuwe therapieën, zegt Bastiaan Privé, radiotherapeut-oncoloog in opleiding bij het Erasmus MC en postdoc bij de afdeling Beeldvorming van het Radboudumc. Tijdens zijn promotietraject deed hij onderzoek naar deze radioligand-therapie. ‘Daarvoor gebruiken we moleculen die binden aan PSMA en waaraan radioactieve deeltjes zijn gekoppeld. Zo kunnen we kankercellen erg gericht bestralen met weinig bijeffecten.’ 

Om het effect te testen van deze therapie, zette Privé samen met zijn collega’s een onderzoek op onder tien patiënten met vroege prostaatkanker. Deze studie is wereldwijd de eerste in dit stadium, wanneer mannen nog weinig klachten hebben. De behandeling met Lutetium-PSMA was effectief, waardoor patiënten een vervolgtherapie konden uitstellen. ‘Op grond van onze resultaten lijkt het middel bij minstens de helft van de patiënten met prostaatkanker in een vroeg stadium van de ziekte in staat om een zwaardere vervolgbehandeling uit te stellen’, vertelt Privé. ‘Bovendien is de therapie veilig en zorgt het niet voor ernstige bijwerkingen.’

De gunstige resultaten waren reden voor de onderzoekers om een groter onderzoek op te zetten naar de werkzaamheid van Lutetium-PSMA. In dit lopende onderzoek willen ze de effectiviteit van het middel meten bij een groep van 58 patiënten. ‘Deze studie moet meer bewijs leveren voor de werkzaamheid van deze nieuwe therapie’, zegt Privé. ‘Dat kan leiden tot een nieuwe behandeloptie, waarbij we patiënten in een vroegere fase van de ziekte heel gericht kunnen behandelen.’

PSMA-PET

Privé deed tijdens zijn promotietraject ook onderzoek naar de bruikbaarheid van PSMA bij de beeldvorming van prostaatkanker. In zijn onderzoek vergeleken hij en zijn collega’s deze PSMA-PET-scans met MRI-scans van de prostaat en de analyse van biopten, stukjes weefsel uit de tumor. 75 mensen met een verdenking van prostaatkanker kregen een PSMA-PET-scan én een MRI-scan van hun prostaat.

Uit voorlopige resultaten blijkt dat deze nieuwe methode prostaatkanker goed opspoort. ‘Veel radiologen hebben moeite met het lezen van een prostaat-MRI-scan’, legt Privé uit. ‘Artsen zijn met een combinatie van een PSMA-PET en een MRI-scan mogelijk beter in staat om te bepalen van welk stadium prostaatkanker er sprake is. Hierdoor kunnen we wellicht in de toekomst bij sommige patiënten een biopt voorkomen.’

Toekomst

PSMA opent nieuwe deuren op het gebied van therapie en diagnose van prostaatkanker, concludeert Privé. Zowel PSMA-PET als radioligand-therapie kunnen de kwaliteit van leven én de zorg verbeteren voor mensen met prostaatkanker. ‘We zullen ons in de toekomst meer gaan richten op de tumoren dan op behandelingen die invloed hebben op het hele lichaam’, zegt Privé. ‘Maar er is meer onderzoek nodig om deze therapie aan te kunnen bieden aan de juiste patiënten.’

Meer informatie over deze promotie

Promotie op 2 september om 10.30 uur van Bastiaan Privé. Titel proefschrift: PSMA Theranostics in prostate cancer. Het proefschrift is hier te vinden. (Co-)promotoren: prof. dr. J. Nagarajah, prof. dr. M. Gotthardt, prof. dr. S. Heskamp en dr. N. Mehra. De verdediging is te volgen via deze livestream.

Door: Pieter Lomans, Persvoorlichter Radboudumc

Behandeling van uitgezaaide prostaatkanker kan het beste op basis van het genetische profiel van de tumor. Niven Mehra, oncoloog in het Radboudumc, wil dat aantonen in de PROMPT-studie, waarvoor hij en zijn collega’s ook dit jaar weer fondsen werven via crowdfunding. Dat is nodig omdat het screenen van genetische profielen bij prostaatkanker nu nog niet wordt vergoed.

Patiënten met uitgezaaide prostaatkanker krijgen meestal hormoontherapie. Als die niet meer werkt, zijn daarna nog enkele andere therapieën beschikbaar. Maar welke therapie daarvan het beste is voor een individuele patiënt is onduidelijk. Niven Mehra, oncoloog in het Radboudumc, ziet daarom liever een persoonlijke behandeling op basis van de genetische kenmerken van de tumor van de patiënt. Veel tumoren hebben genetische mutaties (veranderingen) die heel gericht met medicijnen zijn aan te pakken. Dat maakt een persoonlijke behandeling mogelijk, die zeer waarschijnlijk ook beter werkt en in een enkel geval zelfs tot genezing heeft geleid.

Moleculair profiel
Mehra en collega’s begonnen vorig jaar met een onderzoek om het effect van zo’n aanpak in beeld te brengen. Crowdfunding was toen – net als nu – nodig omdat het moleculair typeren van de prostaattumor in Nederland niet wordt vergoed. De eerste voorlopige gegevens van het onderzoek bij enkele honderden patiënten zijn inmiddels beschikbaar. Bij ongeveer tien procent van de patiënten wordt in de tumor een mutatie in het BRCA1 of BRCA2 gen gevonden. Die genen staan bekend als ‘borstkankergenen’, omdat ze vaak bij borstkanker worden gevonden. 

Borstkankermedicijn tegen prostaatkanker
Dat geeft ook meteen het voordeel aan van moleculair onderzoek van tumoren. Een tumor in darm, long, borst, maag of prostaat zegt iets over de plaats van de tumor, maar niets over de oorzaak. Genetisch onderzoek vertelt daar veel meer over. En dus kan het zijn dat je in darm, long, borst, maag of prostaat een mutatie in het ‘borstkankergen’ tegenkomt. En dat in zo’n geval de prostaatkanker het best is te behandelen met een ‘borstkankermedicijn’ dat is gericht op die mutaties in BRCA1 en BRCA2. “Dat is het beste medicijn voor die tien procent van de patiënten”, zegt Mehra, “maar standaard screening op die mutatie ontbreekt omdat er geen vergoeding is.”

Erfelijke oorzaak?
Screening op mutaties in de BRCA-genen heeft nog een ander voordeel. In ongeveer de helft van de patiënten met zo’n BRCA-prostaattumor gaat het om een erfelijke aandoening. Daarbij kan de mutatie van ouder op kind worden doorgegeven. Mehra: “Dan kan het dus ook relevant zijn voor broers, zussen en andere familieleden van de patiënt. Screening van familieleden op de mutatie kan in dit geval levens redden.”

Immuuntherapie
Naast de BRCA-mutaties zijn voor prostaatkanker meer erfelijke oorzaken bekend. In totaal bestaat op dit moment voor ongeveer veertig procent van alle patiënten een persoonsgerichte therapie op basis van de gevonden mutaties in de tumor. Voor tien procent van alle patiënten blijkt immuuntherapie met een zogenoemde checkpoint remmer, soms gecombineerde met nog een ander middel, een kansrijke behandeling. Een percentage dat even groot is als de groep met een BRCA-mutatie. Behandeling met immuuntherapie leidde het afgelopen jaar in enkele gevallen tot het compleet verdwijnen van de uitzaaiingen.

Organoïden
Moleculaire screening kan veertig procent van de patiënten met uitgezaaide prostaatkanker dus uitzicht bieden op een betere persoonlijke behandeling. Om dat percentage verder te verhogen gaat Mehra uit het tumormateriaal van patiënten zogenoemde organoïden kweken. Dit zijn kleine 3D modellen van de tumor die exact hetzelfde DNA van de tumor bevatten, inclusief de mutaties. Het voordeel van dergelijke tumoren in een bakje is, dat daar heel makkelijk bestaande én nieuwe medicijnen op zijn te testen. “Zo willen we voor de resterende zestig procent van de patiënten óók gerichte behandelingen ontdekken en ontwikkelen, waardoor steeds meer patiënten steeds betere behandelingen kunnen krijgen.”
­­­­­­­
Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder mannen. In Nederland krijgen jaarlijks meer dan 10.000 mannen de diagnose prostaatkanker en overlijden 2500 mannen aan deze ziekte. Hier meer info over de crowdfunding ‘De meest effectieve therapie voor iedere patiënt met prostaatkanker’.

01-12-2021 | 15:16

NIJMEGEN – De ‘prompt een snor’ actie van het Radboudumc en het CWZ in Nijmegen is ten einde gekomen. Op dinsdag 30 november. Met deze actie probeerde de ziekenhuizen aandacht te vragen voor onderzoek naar urologische kankers bij mannen. Dit gebeurde door middel van het laten staan van je snor. En bij vrouwen door het dragen van een speldje van een blauwe snor.

Leeftijdsafhankelijk

De onderzoeken die gedaan kunnen gaan worden met het opgehaalde geld van de ‘prompt een snor’ actie moeten er voor zorgen dat er betere behandeling gemaakt kunnen worden voor mensen met prostaatkanker. “Prostaatkanker is echt leeftijdsafhankelijk. De kans dat je het op je 18de hebt is enorm klein, maar als je 90 bent is de kans 90 procent’, zo zegt Niven Mehra, oncoloog bij het Radboudumc.

Zie hier het Youtube filmpje van het afscheermoment

1-12-2021 | 13:25

Het is 1 december en dat betekent dat Movember erop zit. Afgelopen maand kwam oncoloog dr. Niven Mehra met zijn snor in actie voor onderzoek naar persoonsgerichte behandeling van prostaatkanker. Dat deed hij niet alleen! Samen met het Radboud Oncologie Fonds riep hij mannen én vrouwen op in november een maand lang de snor te laten staan en zich te laten sponsoren. Veel collega’s in het Radboudumc en het CWZ gaven gehoor aan deze oproep, en sloten zich bij de actie ‘Prompt een Snor’ aan. 

 

Solo scheersessie, gezamenlijk doel 

Als sluitstuk zouden alle actievoerders allemaal tegelijkertijd hun snor laten scheren in een Pop-Up-Barber-Shop in het Radboudumc. Vanwege Covid werd dit gezamenlijke evenement gecanceld en werd het een solo-scheersessie in een authentieke barbershop onder toeziend oog van zijn kartonnen collega’s. “De keerzijde van het laten staan van een snor was dat ik het huis niet meer in kwam” zegt Mehra lachend. “Dus ik ben ook wel een beetje blij dat de snor er weer af mag. Hoewel… ik ben er stiekem toch een beetje aan gehecht geraakt.” De collega-actievoerders scheren thuis zelf hun snor en zullen hun voor en na foto’s op social media delen.

 

Een maand per jaar een snor 

Elf maanden per jaar gaat Mehra zonder snor door het leven. Alleen in de maand November laat hij zijn snor staan om samen met collega’s en patiënten aandacht te vragen voor prostaatkanker. “Als je beseft dat het onderzoek een mensenleven zou kunnen redden dan snap je ook onze bevlogenheid!” De oncoloog ziet daarom liever een persoonlijke behandeling op basis van de genetische kenmerken van de tumor van de patiënt. Medicijnen kunnen dan worden aangegrepen die al bewezen succesvol zijn bij andere tumortypes, zoals immunotherapie. Immunotherapie kan in sommige gevallen zelfs leiden tot genezing van uitgezaaid prostaatkanker. Omdat het screenen van het genetisch profiel niet wordt vergoed is geld nodig.

Een beter perspectief voor mannen met prostaatkanker 

In de meeste gevallen is prostaatkanker te genezen of blijkt behandeling niet nodig. Met de actie ‘Prompt een Snor’ wil oncoloog Niven Mehra van het Radboudumc vooral geld ophalen voor de 10 procent van de patiënten met uitgezaaide prostaatkanker die kunnen niet meer genezen. Deze mensen krijgen in eerste instantie hormoontherapie, soms in combinatie met chemotherapie. Mehra: “Als je behoort tot de patiënten met uitgezaaid hormoon-ongevoelig prostaatkanker, dan kan het Prompt-onderzoek worden toegepast. Bij dat onderzoek kijken we naar specifieke eigenschappen van de prostaatkanker. Veel tumoren hebben genetische mutaties (veranderingen, red.) die heel gericht met medicijnen zijn aan te pakken. Dit geeft extra aanknopingspunten voor behandeling, en kan soms behandelingen met chemotherapie voorkomen.” 

 

De snor is eraf, maar wij gaan door! 

“De snor mocht er na deze maand af, maar wij blijven ons inzetten voor dit belangrijke onderzoek. Er is ruim 50.000 euro opgehaald maar er is nog steeds geld nodig om nóg meer mannen met prostaatkanker te kunnen helpen” aldus Marieke Kokkeler, manager van het Radboud Oncologie Fonds. “De site www.prompteensnor.nl blijft in de lucht zodat iedereen die dit onderzoek belangrijk vindt ook kan blijven bijdragen aan onze gezamenlijke idealen. Die van onze artsen, onze patiënten én die van het Radboud Oncologie Fonds.”

 

Met dank aan de barbiers van Four Brothers, Nijmegen

© Copyright 2018 - 2023 Radboud Oncologiefonds - Alle rechten voorbehouden | Webdesign & Realisatie door Twin Digital