Beantwoord door dermatoloog Satish Lubeek

Door Pauline Dekhuizen, Wetenschap- en persvoorlichter Radboudumc | 17 mei 2022

Met deze zomerse dagen is goede bescherming tegen de zon van groot belang. Goede bescherming tegen de zon bestaat uit verschillende maatregelen, en juist over één van deze maatregelen is op sociale media discussie ontstaan: zonnebrandcrème. Dermatoloog Satish Lubeek legt uit waarom zonnebrandcrème van groot belang is en waar je op moet letten. 

Waarom is het belangrijk om je te beschermen tegen de zon?

‘Zonlicht heeft zowel goede als slechte eigenschappen. Positieve eigenschappen zijn dat veel mensen zich prettiger voelen door zonlicht en het ons lichaam helpt om vitamine D aan te maken. Voor deze positieve effecten is een kleine hoeveelheid blootstelling aan zonlicht voldoende. Dagelijks een kwartiertje met gezicht en handen in het daglicht, of het nu zonnig of bewolkt is, is voldoende voor genoeg vitamine D.’

‘Maar de zon heeft ook slechte eigenschappen. Ultraviolette straling in zonlicht veroorzaakt schade aan onze huidcellen. Verbranding door de zon (roodheid, gevoeligheid en soms blaren) is hier het bekendste voorbeeld van. Maar ook zonder te verbranden, veroorzaakt ultraviolet licht schade aan de huid. Deze schade is niet meteen zichtbaar, maar stapelt zich gedurende het leven op in de huid. Hoe erg die schade is, hangt af van hoe lang de huid is blootgesteld aan zonlicht. Ook maakt het uit hoe vatbaar de huid is voor zonschade. Mensen met een licht huidtype lopen extra snel schade op door de zon.’

Wat voor consequenties heeft lange blootstelling aan de zon?

‘Schade aan de huidcellen door zonlicht, zorgt onder meer voor versnelde huidveroudering, zoals rimpels en verkleuringen. Ook is het de belangrijkste oorzaak van huidkanker. Op dit moment krijgt één op de vijf mensen in Nederland minimaal één keer in diens leven huidkanker. En dit aantal neemt snel toe.’

Wil je meer weten over huidkanker en hoe je dit kan herkennen? Kijk dan hier voor meer informatie.

Hoe kan je je beschermen tegen de zon?

‘Door verantwoord met de zon om te gaan, kunnen we de hoeveelheid schade aan de huid door de zon beperken en gevolgen voorkomen. Dit kan door de volgende adviezen. Vermijd zonnebaden en het gebruik van de zonnebank. Draag beschermende kleding, zoals lange mouwen. Vergeet je hoofd niet: draag een pet of hoed, zeker op en bij het water. Mijd de zon tijdens de heetste uren van de dag, tussen 11 en 3 uur. Daarbij is het smeren van zonnebrandcrème heel belangrijk.’

Waar moet je op letten bij het smeren van zonnebrandcrème? 

‘Kies een zonnebrandcrème met een goede beschermingsfactor. Deze staat op de verpakking aangegeven met de afkorting SPF (Solar Protection Factor), gevolgd door een cijfer. De SPF is de maat die aangeeft hoeveel vertraging de crème geeft op verbranding. Als je normaal na tien minuten verbrandt, dan zou je met factor 30 pas na 10×30 (300) minuten verbranden. Breng de crème hiervoor wel voldoende dik aan.’

‘Maar de meeste mensen smeren te dun, waardoor de mate van bescherming afneemt. Voor het voldoende dik insmeren van een volwassen huid zijn zeven theelepels nodig: één voor gezicht en hals, twee voor armen en schouders, twee voor borst, buik en rug, twee voor benen en voeten. Vergeet oren en lippen niet. Smeer je elke twee uur opnieuw in.’

‘Er zijn twee soorten ultraviolette straling die huidschade veroorzaken: UV-A en UV-B. Kies daarom voor een zonnebrandcrème die tegen beide bescherming biedt. In de Europese Unie mogen alleen zonnebrandcrèmes worden verkocht die beschermen tegen beide.’

‘Let tot slot op de houdbaarheidsdatum van de crème. Na verloop van tijd verliezen zonnebrandcrèmes doorgaans hun beschermende vermogens, meestal na twaalf maanden. Schaf dus op tijd nieuwe zonnebrandcrème aan. De prijs maakt hierbij niet uit. Het goedkoopste huismerk beschermt doorgaans net zo goed als de duurste variant in de winkel.’

Wat kan je zeggen over de aandacht die er nu in de (sociale) media is over de veiligheid van zonnebrandcrèmes?

‘Er is inderdaad veel aandacht in de media en op sociale media voor dit onderwerp. Zonnebrandcrèmes worden in de Europese Unie aan strenge veiligheidseisen en regels onderworpen, gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Hormoon-verstorende stoffen mogen volgens de Europese wetgeving niet of slechts in beperkte mate worden toegepast in cosmetica. Het gaat dan om zulke kleine hoeveelheden dat de schadelijke gevolgen verwaarloosbaar zijn.’

‘Ook de claim dat er in zonnebrandcrèmes kankerverwekkende stoffen zitten, gaat niet op. Er is hier uitgebreid onderzoek naar gedaan. Als je zonnebrandcrème gebruikt zoals op de verpakking staat, zijn er geen aanwijzingen dat dit een verhoogd risico geeft op kanker. Waar wél overtuigend wetenschappelijk bewijs voor bestaat, is dat zonlicht huidkanker veroorzaakt. Dus ik roep iedereen op: bescherm je goed tegen de zon, zéker ook met zonnebrandcrème.’