De strijd tegen kanker staat de laatste vijf jaar vooral in het teken van de mogelijkheden van het lichaam om zelf kankercellen te vernietigen. Zo onderzocht Tim Hutten van het Radboudumc de interactie tussen afweercellen en kankercellen waardoor onderzoek naar immuuntherapie weer een nieuwe impuls kreeg. Hutten deed onderzoek naar twee receptoren die een eerste stap vormen voor het maken van een nieuw vaccin tegen kanker.


Verder onderzoek is nodig om te bepalen of het vaccin veilig is en geproduceerd kan worden, maar het is een voorzichtige eerste stap naar een betere bestrijding van kanker op basis van immuuntherapie.

Hoe onderzocht?

Tim Hutten onderzocht de rol van dendritische cellen tegen verschillende vormen van kanker. Bij dendritische celvaccinatie worden dendritische cellen in het lichaam van een patiënt gebracht. Ze herkennen lichaamsvreemd materiaal, zoals een tumor. Ze halen eiwitonderdelen van de tumorcel af en presenteren die aan hun celoppervlak. Andere afweercellen herkennen dit gevaarsignaal, waardoor zij de tumorcel opruimen.

Hutten gebruikte een receptor (CLEC12A) op de dendritische cellen om de afweercellen te activeren. Hij vertelt dat hij de stukjes kankercel aan antilichamen koppelde en dat de antilichamen precies pasten op de CLEC12A receptor. “Dit werkt als een sleutel in een slot. Toen de CLEC12A receptoren bonden aan de antilichamen met stukjes kankercel, activeerde de dendritische cellen veel meer afweercellen,”aldus Hutten.

Nog niet bewezen bij mensen

Hutten voerde zijn onderzoeken uit met kweekcellen in het laboratorium. Daarom is nog niet te zeggen of deze technieken ook in mensen werken en veilig zijn. Onderzoekers in het Radboudumc werken momenteel aan een vaccin dat aangrijpt op beide receptoren die Hutten gebruikte in zijn onderzoek. Dit vaccin kan zowel de dendritische cellen activeren als de afweerremmende omgeving van de tumor wegnemen.